Wzrok

Wady wzroku

Wstęp

Teraz przedstawimy najczęstsze z wad, starając się jednocześnie naszkicować krótko podstawowe informacje na ich temat i opisać objawy.

Biorąc pod uwagę fakt, że oko funkcjonuje podobnie jak aparat fotograficzny, to za najczęstszy problem dotyczący prawidłowego widzenia można uznać ogniskowanie. Jeśli, na przykład będę miał problemy z łapaniem ostrości obiektów znajdujących się blisko lub daleko, a obraz będzie zamazany, to znaczy, że mój wzrok wymaga odpowiedniej korekcji tak jak obiektyw aparatu fotograficznego.

Wady refrakcji oka to wady wzroku, które uniemożliwiają prawidłowe, ostre widzenie wynikające z błędnego ogniskowania danego obrazu przez soczewkę oka (rogówka, soczewka) na siatkówce.

Teraz przedstawimy najczęstsze z tych wad, starając się jednocześnie naszkicować krótko podstawowe informacje na ich temat i opisać objawy.

W celu wyjaśnienia, trzeba zauważyć, że stygmatyzm to stan wzroku całkowicie zdrowego i wolnego od wad, natomiast mianem ametropii określamy każdą wadę wzroku.

Krótkowzroczność (Miopia)

Według niektórych badań, odpowiedzialnymi za powstanie wady są w dużej mierze skłonności dziedziczne.

Krótkowzroczność

Definicja i epidemiologia

Krótkowzroczność jest najbardziej rozpowszechnioną wadą refrakcyjną oka: według najświeższych badań dotyczy ona około 20% populacji Włochów. Szacunkowe dane dla Europy mówią o 30% społeczeństwa a dla Azji procent ten sięga aż 60%.

Krótkowzroczność zazwyczaj pojawia się w pierwszych 20 latach życia, zazwyczaj w wieku szkolnym.

Objawy

Konieczność wytężania wzroku po to, by przeczytać coś na tablicy, oglądać telewizję lub zobaczyć znak jest zazwyczaj jedną z najwcześniejszych oznak krótkowzroczności. Kolejnym sygnałem powstania wady są trudności z ostrym widzeniem z daleka w nocy, zamazany obraz z tworzącą się wokół obwódką.

Przyczyny

Według niektórych badań, odpowiedzialnymi za powstanie wady są w dużej mierze skłonności dziedziczne. Tę hipotezę potwierdzają przeprowadzone na dużą skalę badania na bliźniętach. Jednakże, pomimo zebrania dużej ilości materiałów, badania genealogiczne nie dały żadnych naukowych dowodów na istnienie mechanizmu transmisji odpowiedzialnych za tę wadę genów. Potwierdziły jedynie teorię o skłonnościach genetycznych i dały podstawę do wysunięcia kilku ogólnych wniosków:

  • niska i średnia krótkowzroczność wydaje się być wywoływana przez transmisję dominującego chromosomu autosomalnego (cecha przekazywana jest z rodziców na dzieci wraz z kompletem wszystkich swoich chromosomów);
  • w przypadku wysokiej krótkowzroczności, naukowcy skłaniają się ku modelowi recesywnego chromosomu autosomalnego, który po mutacji jest przekazywany do 25% potomków.

Czynnikiem predysponującym do powstania tej wady mogą też być czynności wymagające patrzenia z bliska, które są wykonywane przez dłuższy czas.

Krótkowzroczność zazwyczaj ujawnia się stopniowo, w latach dorastania, do czasu zakończenia procesu dojrzewania. Jasne jest zatem, że jakiekolwiek zmiany czy pogorszenie się wady przed osiągnięciem wieku 25-30 lat nie można przypisać tylko i wyłącznie jakiemuś szczególnie dużemu wysiłkowi wzroku czy nieodpowiedniemu zachowaniu, lecz należy również wziąć pod uwagę takie czynniki jak ciągle trwający rozwój fizyczny i reorganizacja, jakim ulega ciało przed osiągnięciem pełnej dojrzałości.

U kobiet mających predyspozycje do powstania tej wady wzroku, ciąża jest czynnikiem, który może przyczynić się do jej pogorszenia.

Czynniki kliniczne i anatomiczne

U krótkowidzów gałka oczna jest dłuższa a rogówka jest nadmiernie zakrzywiona w porównani do normalnej krzywizny i długości gałki, tak więc promienie światła skupiane przez rogówkę i soczewkę padają przed, zamiast bezpośrednio na siatkówce. Uniemożliwia to prawidłowe widzenie obiektów znajdujących się w oddaleniu, podczas gdy widzenie z bliska jest stosunkowo prawidłowe.

Soczewka nie może zmniejszyć swojej krzywizny poza pewną granicę, która zmniejsza jej moc refrakcyjną.

Nadwzroczność (Hypermetropia)

Nadwzroczność jest z natury dziedziczna i najczęściej przejawia się we wczesnym dzieciństwie, chociaż może się nie objawiać przez wiele lat.

Nadwzroczność

Definicja i epidemiologia

Nadwzroczność to wada mająca wpływ na jakość widzenia z bliska. Jest to niezwykle rozpowszechniony problem: uważa się, że aż 50% wszystkich osób korzystających z form korekcji wzroku (okulary, soczewki kontaktowe, itp.) ma nadwzroczność. Wada ta nazywana jest tez „hypermetropią”.

Symptomy

Zamazany obraz, zwłaszcza podczas patrzenia z bliska, oraz trudności z dłuższym czytaniem. Wada może być także przyczyną bólów głowy i podrażnienia spojówki.

Przyczyny

Nadwzroczność jest z natury dziedziczna i najczęściej przejawia się we wczesnym dzieciństwie, chociaż może się nie objawiać przez wiele lat. Może także cofnąć się lub nie zostać wykryta dzięki skompensowaniu akomodacji i ujawnić się, dopiero gdy soczewka nie jest już w stanie „nadrabiać” braków.

Czynniki kliniczne i anatomiczne

Gałka oczna jest krótsza bądź przy prawidłowej długości gałki rogówka jest mniej zakrzywiona niż normalnie. Z tego powodu światło pada z tyłu, za siatkówką zamiast bezpośrednio na nią. W takim przypadku, jeśli wada nie jest zbyt duża, soczewka jest w stanie zrekompensować nieprawidłowości w akomodacji poprzez mechanizm ogniskowania, co zapewnia prawidłowe widzenie zarówno z małej jak i dużej odległości. Taki sposób akomodacji wymaga jednak ogromnego wysiłku.

W poważniejszych przypadkach, lub gdy naturalna zdolność ogniskowania soczewki stopniowo wraz z wiekiem zanika (patrz rozdział o starowzroczności), nadwzroczność uniemożliwia prawidłowe, ostre widzenie zarówno z bliska jak i z daleka.

W przypadku dzieci nadwzroczność występuje często wraz z zezem zbieżnym.

Starczowzroczność (Prezbiopia)

Ze względu na postępujące z wiekiem sztywnienie tkanek, soczewka oka stopniowo traci zdolność do zmiany swojej krzywizny.

Definicja i epidemiologia

Starczowzroczność to trudności z prawidłowym wyostrzaniem (ogniskowaniem) obrazu przedmiotów widzianych z bliskiej odległości. Występuje powszechnie u osób po 40-tce. Postęp wady ustaje zazwyczaj około 60-65 roku życia.

Symptomy

Pierwszym i najbardziej powszechnym objawem jest oczywiście trudność w wykonywaniu zadań wymagających patrzenia z bliska, takich jak czytanie lub nawlekanie igły.

Przyczyny

Starczowzroczność jest powodowana twardnieniem soczewki związanym z procesem starzenia się; z tego powodu może być uważana za proces fizjologiczny.

Czynniki kliniczne i anatomiczne

Ze względu na postępujące z wiekiem sztywnienie tkanek, soczewka oka stopniowo traci zdolność do zmiany swojej krzywizny, dzięki której mogła wyostrzać (ogniskować) na siatkówce obraz obiektów znajdujących się blisko. Możliwości akomodacji oka są największe w dzieciństwie (około 14 dioptrii) i stopniowo zmniejszają się wraz z postępującym procesem starzenia, aż w końcu całkowicie zanikają między 60 a 65 rokiem życia.

Astygmatyzm

Astygmatyzm może być wywoływany przez kilka czynników. O jego przebiegu decyduje przede wszystkim rogówka i soczewka.

Astygmatyzm

Definicja i epidemiologia

Mówiąc o astygmatyzmie mamy na myśli problemy związane z ogniskowaniem, które sprawiają, że widziany obraz jest zamazany i zniekształcony. Łączy się zazwyczaj z krótkowzrocznością lub nadwzrocznością.

Objawy

Widziane obrazy są nieostre i zniekształcone; często pojawiają się bóle głowy, pieczenie i przemęczenie oczu. Obiekty, które pochylone są w pewnym kierunku mogą być widziane lepiej niż inne, w zależności od rodzaju astygmatyzmu.

Przyczyny

Astygmatyzm może być wywoływany przez kilka czynników. O jego przebiegu decyduje przede wszystkim rogówka i soczewka. Wraz z wiekiem może ulegać pogorszeniu, ze względu na zmiany zachodzące w strukturze oka.

Czynniki kliniczne i anatomiczne

Kształt rogówki jest bardziej owalny niż kulisty. Ze względu na to światło jest ogniskowanie na dwóch płaszczyznach a nie w jednym tylko punkcie. W przypadku, gdy wada nie jest zbyt duża mechanizm kompensacyjny jest w stanie nadrobić braki i zapewnić prawidłowe widzenie (np. akomodacja, zezowanie, itp.).

Jaskra

Jaskra, to poważna choroba oczu, która polega na powolnym zamieraniu nerwu wzrokowego, a  której rozwój jest w większości przypadków podstępny i bezobjawowy. Dlatego mimo braku dolegliwości należy przeprowadzać odpowiednie badania okulistyczne aby nie przeoczyć początku jaskry.

Jaskra

Jaskra jest chorobą oczu, która może doprowadzić do całkowitej utraty wzroku. Jest chorobą wieloczynnikową. Wzrost poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz przewlekłe niedokrwienie nerwu wzrokowego jest obecnie uważane za  jeden z głównych czynników jaskrowego uszkodzenia nerwu wzrokowego odpowiedzialnego za przekazywanie informacji wzrokowych do mózgu. Jeżeli jaskra zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznana można skutecznie hamować jej rozwój.

Niestety początkowo objawy jaskry są skryte. Jedynym sposobem wczesnego rozpoznania jaskry jest regularne badanie wzroku u okulisty.

Nie leczona jaskra prowadzi zawsze do ślepoty!

Jaskrą bardziej zagrożone są osoby posiadające następujące czynniki ryzyka:

  • rodzinne skłonności do jaskry,
  • nadciśnienie,
  • niedociśnienie,
  • cukrzyca,
  • miażdżyca
  • krótkowzroczność wysokiego stopnia,
  • objawy niskoskurczowe: zimne ręce i stopy
  • częste bóle głowy: migreny
  • długotrwały stres
  • podeszły wiek,
  • wcześniejsze uszkodzenia i zabiegi chirurgiczne na oku,
  • chroniczne stosowanie sterydów (ogólne i miejscowe),
  • palenie papierosów.
Przyczyny, objawy i diagnostyka.
  1. Czy jaskra boli?

    2. Na ogół nie. Większość przypadków może dawać subiektywne, niespecyficzne objawy – zmęczenie oczu, uczucie ich „wypychania”, bóle głowy, okresowe zaczerwienienie oczu. Jaskry z bardzo dużym ubytkiem w polu widzenia mogą powodować osłabienie ostrości wzroku (stan bardzo zaawansowanej jaskry).

  2. Jakie są prawidłowe wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego?

    3. Norma:         od 10 do 21 mmHg
    Przeciętnie:    16 mmHg

    Trzeba też pamiętać o jaskrze z normalnym ciśnieniem (JNC) – gdzie ciśnienie wewnątrzgałkowe jest w granicach normy, a mimo to neuropatia nerwu wzrokowego postępuje.

Jaskrę może rozpoznać każdy okulista.

By rozpoznać zagrożenie jaskrą wystarczy dokładny wywiad lekarski i określenie czynników ryzyka.

By rozpoznać chorobę i określić typ jaskry trzeba wykonać wszystkie poniższe badania:

  • pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego,
  • badanie dna oka i nerwu wzrokowego wziernikiem,
  • gonioskopię (badanie kąta przesączania),
  • komputerowe pole widzenia.

Jeśli wykryte zmiany są małe i niejednoznaczne należy pogłębić diagnostykę o:

  • HRT (tomografię laserową nerwu wzrokowego)
  • GDX (polarymetrię laserową włokien nerwowych siatkówki)
  • Pachymetrię (ultradźwiękowy pomiar grubości rogówki)

Gdy rozpoznano jaskrę lub zagrożenie jaskrą (podejrzenie) należy być pod stałą opieką okulistyczną i regularnie wykonywać w.w. badania diagnostyczne w celu określenia, czy następuje pogorszenie (progresja choroby). W jaskrze już rozpoznanej najważniejsze badania, poza rutynowym pomiarem ciśnienia wewnątrzgałkowego, to komputerowe pole widzenia, HRT i GDX.

Zaćma

Zaćma, znana też jako katarakta polega na zmętnieniu soczewki prowadzącym do zaburzeń w ostrości widzenia. Jest to jedna z najczęstszych chorób oczu. Wśród wielu typów zaćmy najbardziej rozpowszechnioną jest odmiana "starcza" czyli związana z wiekiem. Szacuje się, ze ok. 10 proc. zachorowań ma podłoże metaboliczne, genetyczne lub rozwija się na bazie innych chorób.

Zaćma, 1

Przyczyny

Większość zachorowań za zaćmę wiąże się z wiekiem. Podaje się, że u ponad 40 proc. osób po 75 roku życia występuje poważne pogorszenie widzenia, u 90 proc. zaobserwować można zmętnienie soczewki. Zaćma związana z wiekiem jest konsekwencją zamian zachodzących w organizmie. W raz z upływem lat zmianie ulega równowaga biochemiczna i osmotyczna konieczna do zachowania przejrzystości soczewki. Ponieważ w zewnętrznych warstwach soczewki zwiększa się nawodnienie tracą one przejrzystość, co niekorzystnie wpływa ostrość widzenia.

Zaćma o charakterze w wtórnym występuje często jako powikłanie po zapaleniu błony naczyniowej.

Zaćma, 2

Znane są też przypadki zaćmy pourazowej powstałej w wyniku uszkodzenia oka ciałami obcymi, silnego promieniowania, porażenia prądem.

Czynniki ryzyka

W przypadku zaćmy starczej pojawieniu się choroby sprzyja wiek. Choroba dotyka zazwyczaj osoby po 50- tym roku życia.

Wystąpienie zaćmy wrodzonej spowodować mogą choroby przebyte przez matkę podczas ciąży.

Czynnikami sprzyjającemu wystąpieniu zaćmy wtórnej mogą być choroby takie jak:

  • cukrzyca,
  • tężyczka,
  • choroby oka.

Pojawienie się zaćmy może być tez związane z przyjmowanymi lekami, np. sterydami.

Objawy

W przypadku zaćmy związanej z wiekiem najczęstszymi zwiastunami choroby są:

  • zamglone widzenie,
  • problemy z widzeniem w jasnym świetle,
  • szybkie męczenie się oczu,
  • zniekształcone widzenie przedmiotów.

W ofercie posiadamy soczewki optyczne i kontaktowe oraz środki pielęgnacyjne firm:

eudia webber - web creation